ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಹಲವರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿದೆ. ಅವರಿಗೆ ಅನೇಕ ಜನ ಭಕ್ತರೂ ಇದ್ದಾರೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಅವರಲ್ಲಿ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳ ಅಂದರೆ ಬ್ರಹ್ಮ, ವಿಷ್ಣು ಹಾಗೂ ಮಹೇಶ್ವರರ ಅಂಶಗಳಿವೆ ಎಂಬುದು. ಹಾಗಾಗಿ ಅವರೊಬ್ಬ ಮಹಾನ್ ಶಕ್ತರಾದವರು. ಆದರೆ ಅವರು ಜನಿಸಿದ ಬಗೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಮಾತಾಪಿತೃಗಳು ಯಾರು ಎಂಬುದು ಹಲವರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದೆ ಇರಬಹುದು. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಕಥೆಯನ್ನೊಮ್ಮೆ ಓದಿ.
ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆ ಹೀಗೆ ಸಾಗುತ್ತದೆ: ಬ್ರಹ್ಮ ದೇವರು ಸೃಷ್ಟಿಯ ರಚನೆಯ ತರುವಾಯ ತಮ್ಮ ಮಾನಸ ಪುತ್ರರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು ಹಾಗೂ ಅವರನ್ನೇ ಪ್ರಜಾಪತಿಗಳು ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದಲೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಜಾಪತಿಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಾನ್ ಋಷಿ ಅತ್ರಿ ಮಹರ್ಷಿಗಳು ಸಹ ಒಬ್ಬರು.
ಅತ್ರಿ ಎಂದರೆ ಅ (ಅಲ್ಲ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲದಿರುವುದು) ಮತ್ತು ತ್ರಿಗಳ ಸಂಗಮ, ಅರ್ಥಾತ್ ತ್ರಿಗುಣಗಳನ್ನೂ ಮೀರಿದವರು. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮನುಷ್ಯನಾದವನು ಮೂಲತಃ ತ್ರಿ ಅಂದರೆ ಮೂರು ಗುಣಗಳಿಂದ ರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಆ ಗುಣಗಳೆಂದರೆ ಸತ್ವೋಗುಣ, ತಮೋಗುಣ ಹಾಗೂ ರಜೋ ಗುಣ. ಅತ್ರಿ ಮಹರ್ಷಿಗಳು ಈ ಮೂರು ಗುಣಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ್ದವರು, ಸಾಕ್ಷಾತ್ ವಾಗ್ದೇವಿಯಾದ ಸರಸ್ವತಿಯೇ ತನಗೊಬ್ಬ ಪರಮಪೂಜ್ಯ ಪುತ್ರ ಬೇಕೆಂದು ಬ್ರಹ್ಮನಲ್ಲಿ ಬಯಸಿ ಪಡೆದ ಪ್ರಜಾಪತಿಯೇ ಅತ್ರಿ ಮಹರ್ಷಿಗಳು. ಅವರು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದು ಅನುಸೂಯಾಳನ್ನು. ಅಂದರೆ ಅಸೂಯೆಯೇ ಇಲ್ಲದ ಪರಮ ಪತಿವೃತೆ ಆಕೆ ಎಂದೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧಳಾದವಳು.
ಮುಂದೆ ಜಗದಲ್ಲಿ ಸಂಸಾರ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆಂದು ಮನುಷ್ಯರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಬ್ರಹ್ಮದೇವರಿಂದ ನಿರ್ದೇಶನ ಪಡೆದ ಅತ್ರಿ ಮಹರ್ಷಿಗಳು ತಮ್ಮ ಸಂತಾನ ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕೂ ಮುನ್ನ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಯಾರು ಅತ್ಯಂತ ಮಹಾನರು ಅವರಿಂದ ವರಪುತ್ರ ಪಡೆಯಬೇಕೆಂಬ ಇಚ್ಛೆಯಿಂದ ತಪಸ್ಸನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
ಕಠಿಣ ತಪದ ನಂತರ ಅವರ ಮುಂದೆ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷರಾದವರೇ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳು ಅಂದರೆ ಆ ಮೂರು ಮಹಾನ್ ಶಕ್ತರಾದ ಬ್ರಹ್ಮ, ವಿಷ್ಣು ಹಾಗೂ ಮಹೇಶ್ವರರು. ಇದರಿಂದ ಅತ್ರಿ ಹಾಗೂ ಅನುಸೂಯ ಇಬ್ಬರಿಗೂ ಅಚ್ಚರಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಈ ಮೂರರಲ್ಲೂ ಯಾರು ಮಹಾನರು ಅವರು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷರಾಗಬೇಕೆಂಬ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿರುತ್ತಾರೆ.
ಅದರೆ, ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳಲ್ಲೇ ಯಾರು ಮಹಾನರು ಎಂದು ಹೇಳುವುದು ಸಾಧ್ಯವೇ? ಇಲ್ಲಿ ಆಗಿದ್ದು ಅದೇ. ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ಹೆಚ್ಚು ಇಲ್ಲ, ಯಾರೂ ಕಮ್ಮಿನೂ ಇಲ್ಲ. ಎಲ್ಲರೂ ಸಮಾನರೆ. ಈ ಅಂಶವನ್ನೇ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದು ಅತ್ರಿ ಮಹರ್ಷಿಗಳಿಗೆ ಏಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಒಲಿದ ಆ ಮೂರು ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳು.
ಹೀಗೆ ಅತ್ರಿ ಮಹರ್ಷಿಗಳ ತಪಸ್ಸಿನಿಂದ ಪ್ರಸನ್ನನಾದ ಬ್ರಹ್ಮನು ತನ್ನ ಕಡೆಯಿಂದ ಒಬ್ಬ ಮಗನನ್ನು ಅನುಗ್ರಹಿಸಿ ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಒಂದು ಶಂಖ ಹಾಗೂ ಒಂದು ತಪೋಮಾಲೆಯನ್ನು ಕರುಣಿಸುತ್ತಾನೆ. ಹೀಗೆ ಜನನವಾದ ಪುತ್ರನೇ ಅತ್ರಿ ಮಹರ್ಷಿಗಳ ಪುತ್ರನಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆತ್ರೇಯ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ.
ಬ್ರಹ್ಮನ ವರಪ್ರಸಾದನಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಆತ್ರೇಯ ಶ್ವೇತ ವರ್ಣ ಹೊಂದಿದ್ದು ಮುಂದೆ ಗ್ರಹಗಳಲ್ಲೊಂದು ಸ್ಥಾನ ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಇಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ಅಚ್ಚರಿಯ ವಿಷಯವೆಂದರೆ ಆತ್ರೇಯನೇ ಮುಂದೆ ಮಹಾಭಾರತಕ್ಕೆ ಮೂಲ ಎನ್ನಬಹುದು. ಕುಮಾರವ್ಯಾಸನ ಭರತದಲ್ಲಿ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಮಹಾಭಾರತದ ಮೂಲ ಪುರುಷರಲ್ಲಿ ಆತ್ರೇಯ ಮೊದಲಿಗನಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.
ಈಗ ಶಿವನ ಸರದಿ: ಹೀಗೆ ಅತ್ರಿ ಮಹರ್ಷಿಯ ತಪಸ್ಸಿನಿಂದ ಪ್ರಸನ್ನನಾಗಿರುವ ಶಿವನು ತನ್ನ ಕಡೆಯಿಂದ ಒಬ್ಬ ಪುತ್ರನನ್ನು ಅನುಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆ ಪುತ್ರನೇ ದುರ್ವಾಸರು. ರುದ್ರಾಂಶ ಸಂಭೂತ ಹಾಗೂ ಮಹಾ ತಪಸ್ವಿಗಳು.
ಶಿವನ ಸಂಭೂತನಾಗಿದ್ದರಿಂದ ದುರ್ವಾಸರ ಕೋಪವೂ ಬಲು ಉಗ್ರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ದುರ್ವಾಸರು ಒಂದು ರೀತಿಯ ಶಿಸ್ತಿನ ಮಹಾನಾಯಕರು. ಮಲೀನತೆ, ಅಶಿಸ್ತು ಕಂಡರೆ ಅವರಿಗಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಹೆಸರೇ (ದುರ್ವೆ ಅಂದರೆ ಹುಲ್ಲು ಎಂದರ್ಥ) ಸೂಚಿಸುವಂತೆ ಅವರು ಕೇವಲ ಹುಲ್ಲಿನ ರಸ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದ ಮಹಾನ್ ಚೈತನ್ಯ ಹಾಗೂ ಸ್ವಯಂ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಗುರುಗಳಾಗಿದ್ದವರು ಅವರು.
ಇನ್ನೂ, ಕೊನೆಯದಾಗಿ ವಿಷ್ಣು ಸಹ ತನ್ನ ಕಡೆಯಿಂದ ಒಬ್ಬ ಪುತ್ರನನ್ನು ಅನುಗ್ರಹಿಸಿದನು. ನಾರಾಯಣ ಕರುಣಿಸಿದ ಆ ಪುತ್ರನೇ ದತ್ತಾತ್ರೇಯ. ಶಾಂಡಿಲ್ಯ ಉಪನಿಷತ್ತಿನಲ್ಲಿ “ಕಸ್ಮಾತ್ ಉಚ್ಛತೆ ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ಇತಿ” ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಅವರು ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದಲೇ ಯಾಕೆ ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟರು ಎಂದಾಗುತ್ತದೆ.
ಇದೇ ಉಪನಿಷತ್ತಿನಲ್ಲೇ ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರವೂ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಅದರಂತೆ ನೋಡಿದಾಗ ಆ ವಿವರಣೆ ಹೀಗಿದೆ:
ಸುದುಶ್ಚರನ್ ತಪಃ(ಬಹಳ ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡುವುದು)
ತಪ್ಯಮಾನಾಯ ಅತ್ರಯೇ ಪುತ್ರಕಾಮಾಯ (ಪುತ್ರ ಕಾಮನೆಗಾಗಿ ಅತ್ರೆಯರು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದ್ದು)
ಅತಿ ತುಷ್ಟೇನ ಜ್ಯೋತಿರ್ಮಯೇನ ಆತ್ಮಯೀವ ದತ್ತೋ (ಅದಕ್ಕೆ ಸಂತೃಪ್ತನಾಗಿ ನಾರಾಯಣ ದಿವ್ಯ ಜ್ಯೋತಿ ಸ್ವರೂಪನಾದ ಆತ್ಮವುಳ್ಳ ವರಪ್ರಸಾದ “ದತ್ತೊ” ಅಂದರೆ ತೆಗೆದುಕೊ ಅಥವಾ ಕೊಟ್ಟ)
ಅಂದರೆ ನಾರಾಯಣನು ಅತ್ರಿಗಳಿಗೆ ದತ್ತೋ ಅಂದರೆ ಕೊಟ್ಟ ವರಪ್ರಸಾದ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರ ಫಲವಾಗಿ, ದತ್ತೊ (ತೆಗೆದುಕೊ) ಅತ್ರಿ …ಎಂಬ ಪದಗಳು ಕೂಡಿ ಬಂದಿದ್ದೆ “ದತ್ತಾತ್ರೇಯ” ಎಂಬ ಹೆಸರು.
ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಬೇಕಾದ ಒಂದು ಅಂಶವಿದೆ. ಅದೇನೆಂದರೆ ಕೇವಲ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ, ಇಷ್ಟಾರ್ಥಗಳನ್ನು ನೆನೆಸಿಕೊಂಡು ಭಗವಂತನಿಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದರೆ ಭಗವಂತನು ಅದನ್ನು ಕರುಣಿಸನು. ಭಗವಂತನ ಬಳಿ ಇರುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೆ ಹಾಗೆ…ಇದಕ್ಕೆಂದೆ ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ….”ನಾ ದತ್ತೈ ಕಸ್ಯ ಚಿತ್ ಪಾಪಂ, ನಚೈವ ಸುಕೃತಂ ವಿಭುಃ” ಎಂದು. ಅಂದರೆ ನಿನ್ನ ಪಾಪವೂ ಬೇಡ, ನಿನ್ನ ಪುಣ್ಯವೂ ಬೇಡ, ನೀನು ಮಾಡಿರುವ ಕರ್ಮಗಳಿಗನುಗುಣವಾಗಿ ಫಲ ನೀಡುವೆ”.
ಇಲ್ಲಿ ಅತ್ರಿ ಮಹರ್ಷಿಗಳು “ಸುದುಶ್ಚರನ್ ತಪಃ” ಅತ್ಯಂತ ಕಠಿಣವಾಗಿ ಹಾಗೂ ಘೋರವಾಗಿ ತಪ ಕರ್ಮವನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದರ ಫಲವಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ಸಿಕ್ಕ ವರದಾನ ಎಂಬುದು ಪುಷ್ಟಿಕರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.
ಹೀಗೆ ಅತ್ರಿ ಮಹರ್ಷಿಗಳಿಗೆ ಬ್ರಹ್ಮನಿಂದ ಅತ್ರೇಯ, ಈಶ್ವರನಿಂದ ದುರ್ವಾಸ ಹಾಗೂ ನಾರಾಯಣನಿಂದ ದತ್ತಾತ್ರೇಯರು ಅನುಗ್ರಹಿತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲ ಸಮಯದ ನಂತರ ದುರ್ವಾಸರು ಒಬ್ಬ ಕಠಿಣ ಸನ್ಯಾಸಿ ಆಗಿದ್ದುದರಿಂದ ಅವರಿಗೆ ಆಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ದುರ್ವಾಸರು ಒಬ್ಬ ಪರಿವ್ರಾಜಕ, ಅಂದರೆ ಓಡಾಡುವವರು, ಒಂದೆಡೆ ನೆಲೆ ನಿಲ್ಲುವವರಲ್ಲ.
ಹಾಗಾಗಿ ಅವರು ದತ್ತಾತ್ರೇಯರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಅಂಶವಾಗಿ ಅಥವಾ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿ ಎರಡು ಕೈಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಮುಖದ ಅಂಶವನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ತೆರಳಿದರು. ಕೆಲ ದಿನಗಳು ಹೀಗೆ ಸಾಗಿದವು. ಈಗ ಆತ್ರೇಯನ ಸರದಿ ಬಂತು. ಅದಕ್ಕನುಸಾರವಾಗಿ ಅವನು ಹೇಳಿದ, “ನಾನು ಮನ್ವಂತರದ ಚಂದ್ರ. (ನಾಲ್ಕು ಯುಗಗಳು ಸಾವಿರ ಬಾರಿ ಪುನರಾವರ್ತಿತವಾದಾಗ ಆಗ ಬ್ರಹ್ಮನಿಗೆ ಒಂದು ದಿನವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಚಕ್ರವು ಮೂವತ್ತು ಬಾರಿ ಬಂದಾಗ ಅದು ಬ್ರಹ್ಮನ ಒಂದು ತಿಂಗಳಕ್ಕೆ ಸಮನಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಾಸಿಕದ ಪ್ರತಿ ದಿನ ಒಂದೊಂದು ಮನ್ವಂತರದ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ.)”
ಅಂದರೆ ಸ್ವಾಯಂಭುವ ಮನುವಿನಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಮನ್ವಂತರದಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರ ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಅಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದವನೇ ಆತ್ರೇಯ. (ಪ್ರಸ್ತುತ ವೈವಸ್ವತ ಮನ್ವಂತರದಲ್ಲಿ ನಾವಿದ್ದೇವೆ ಹಾಗೂ ಈಗಿರುವ ಚಂದ್ರನ ಹೆಸರು ವಸು). ಚಂದ್ರನು ಮೂಲತಃ ಇಂದ್ರನಂತೆ ಒಂದು ಪದವಿಯ/ಹುದ್ದೆಯ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದು ಆ ಮನ್ವಂತರದ ಚಂದ್ರ ಆತ್ರೇಯ ತಾನು ಆಗಿರುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿದ.
ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದ ಆತ್ರೇಯ ತನ್ನ ಕಡೆಯಿಂದ ದತ್ತಾತ್ರೇಯರಿಗೆ ಎರಡು ಕೈಗಳು ಹಾಗೂ ಮುಖವನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಚಂದ್ರಲೋಕಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದ. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಈಗ ನಾರಾಯಣನಿಂದ ಅನುಗ್ರಹಿತನಾಗಿದ್ದ ದತ್ತಾತ್ರೇಯರಿಗೆ ಒಟ್ಟು ಮೂರು ಮುಖಗಳು ಹಾಗೂ ಆರು ಕೈಗಳಾದವು.
ಹೀಗೆ ರೂಪಗೊಂಡ ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳ ದೈವಾಂಶ ಸಂಭೂತರು. ಇಲ್ಲಿ ಇತರೇ ದೇವತೆಗಳು ಹಾಗೂ ದತ್ತಾತ್ರೇಯರಿಗೆ ಇರುವ ಒಂದು ಪ್ರಧಾನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೆಂದರೆ ಶ್ರೀ ದತ್ತರು ಒಂದು ಕಾಲಕ್ಕೆ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷನಾಗಿ ಮತ್ತೆ ಹೋಗುವ ರಾಮ ಹಾಗೂ ಕೃಷ್ಣನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಯಾವಾಗಲೂ ತಮ್ಮ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸದಾಕಾಲ ಹೊಂದಿದ್ದವರು.
ವರದಹಳ್ಳಿ ಶ್ರೀಧರಸ್ವಾಮಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಹಲವರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿರಬಹುದು ಅಲ್ಲವೆ? ಅವರನ್ನು ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ಸ್ವರೂಪರು ಎಂದು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರು ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾನ್ ಭಕ್ತರು ಹಾಗೂ ಅವರು ತಮ್ಮ ಆರಾಧ್ಯ ದೈವ ದತ್ತನ ಕುರಿತು ಅಮೋಘವಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಅವರು ವರ್ಣಿಸುವಂತೆ, “ಸದ್ಭಕ್ತೇಕ್ಷಿತ ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷ ಮಚಲಂ ದತ್ತಾವಧೂತಂ ಭಜೆ” ಅಂದರೆ ಶ್ರೀ ದತ್ತನ ನಿಜವಾದ ಭಕ್ತ ಏನನ್ನು ಬಯಸುವನೋ ಅದನ್ನು ಆ ಕ್ಷಣದಲ್ಲೇ ಕರುಣಿಸುವ ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷನೇ ಶ್ರೀ ದತ್ತಾತ್ರೇಯರು ಎಂದು ಕೊಂಡಾಡಿದ್ದಾರೆ.
ಹೀಗೆ ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಜನನವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೂ ಒಂದು ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬೇಕು. ಹೀಗೆ ದತ್ತಾತ್ರೇಯರು ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳ ಸ್ವರೂಪನಾಗಿ ಅತ್ರಿ ಮತ್ತು ಅನುಸೂಯರಿಗೆ ಪುತ್ರನಾಗಿ ಜನಿಸಲು ಸಹ ಒಂದು ಅದ್ಭುತವಾದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿದೆ. ಬನ್ನಿ, ಆ ಕುರಿತು ತಿಳಿಯೋಣ.
ಅನುಸೂಯೆಯಂತೆಯೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಮಹಾ ಪತಿವೃತಾ ಶಿರೋಮಣಿಯಾದ ಸುಮತಿಯು ಒಂದೊಮ್ಮೆ ತನ್ನ ದುರ್ಬಲ ಹಾಗೂ ಕುಷ್ಠ ರೋಗಿಯಾದ ಪತಿಯ ಎಲ್ಲ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಚಾಚುತಪ್ಪದೆ ಮಾಡುತ್ತ ಅವನ ಒಂದು ಬಯಕೆಯನ್ನು ಈಡೇರಿಸಲೆಂದು ಅವನನ್ನು ಬುಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಕೂರಿಸಿ ಅದನ್ನು ತನ್ನ ತಲೆಯ ಮೇಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಸಾಗುತ್ತಿರುತ್ತಾಳೆ.
ಅವಳು ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಮಾರ್ಗದ ಮಧ್ಯೆ ಮಾಂಡವ್ಯ ಮಹರ್ಷಿಯನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ಕಳ್ಳನೆಂದು ಭಾವಿಸಿ ಶೂಲಕ್ಕೇರಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಅವರು ನೋವಿನಿಂದ ನರಳುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಬುಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಸುಮತಿಯ ಪತಿಯ ಕೈಕಾಲುಗಳು ಹೊರ ಅಲ್ಲಾಡುತ್ತ ಮಂಡವ್ಯ ಮಹರ್ಷಿಗೆ ತಾಕಿದಾಗ ಅವರು ಕೋಪದಿಂದ ಸುಮತಿಯ ಪತಿಗೆ ಮರುದಿನ ಸೂರ್ಯೋದಯವಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆಯೇ ಮರಣಿಸಲಿ ಎಂದು ಶಾಪ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.
ಇದರಿಂದ ಕೋಪ ಹಾಗೂ ಬೇಸರಗೊಂಡ ಸುಮತಿ ಮರುದಿನ ಹಾಗೂ ಎಂದೆಂದಿಗೂ ಸೂರ್ಯೋದಯವೇ ಆಗದಿರಲಿ ಎಂಬ ಪ್ರತಿಶಾಪ ನೀಡುತ್ತಾಳೆ. ಈಗ ಲೋಕವೆಲ್ಲ ಅಂಧಮಯ. ಎಷ್ಟು ಸಮಯವಾದರೂ ರಾತ್ರಿ. ಬೆಳಕು ಹರಿಯುತ್ತಲೇ ಇಲ್ಲ.
ಎಲ್ಲೆಡೆ ಅಲ್ಲೋಲ ಕಲ್ಲೋಲ. ದೇವತೆಗಳೆಲ್ಲ ಸೇರಿ ಇದನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವಂತೆ ಚತುರ್ಮುಖ ಬ್ರಹ್ಮರನ್ನು ಕೇಳಿಕೊಂಡಾಗ ಬ್ರಹ್ಮನು ಇದು ಒಬ್ಬ ಮಹಾನ್ ಪತಿವೃತೆ ನೀಡಿರುವ ಶಾಪ ಹಾಗಾಗಿ ಇದನ್ನು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಪತಿವೃತೆಯಿಂದಲೇ ಪರಿಹರಿಸಬೇಕು ಎನ್ನುತ್ತಾನೆ.
ಆಗ ಆ ಬಗ್ಗೆ ಎಲ್ಲರೂ ಅನುಸೂಯಳ ಹತ್ತಿರ ಬಂದು ತಮ್ಮ ಕಷ್ಟ ಕಾರ್ಪಣ್ಯ ತೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಬೇಕೆಂದು ಅನುಸೂಯ ತನ್ನ ಪಾತಿವೃತ್ಯದ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ಅರ್ಘ್ಯ ನೀಡಿ ಸೂರ್ಯೋದಯ ಮಾಡಿಸುತ್ತಾಳೆ ಹಾಗೂ ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ತಕ್ಷಣ ಮರಣಿಸಿದ ಸುಮತಿಯ ಪತಿಯನ್ನೂ ಮತ್ತೆ ಬದುಕಿಸುತ್ತಾಳೆ.
ಈಗ ಲೋಕದೆಲ್ಲೆಡೆ ಅನುಸೂಯಳ ಪಾತಿವೃತ್ಯದ ಶಕ್ತಿ ಹಾಗೂ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ಕೊಂಡಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲೆಂದು ಒಮ್ಮೆ ನಾರದ ಮಹಾಮುನಿಗಳು ಅನುಸೂಯೆಯ ಬಳಿ ಬಂದು ಅವಳಿಗೆ ಕಬ್ಬಿಣದ ಕಡಲೆ ಕೊಟ್ಟು ತನ್ನ ವೃತ ಸಂಕಲ್ಪವೊಂದನ್ನು ಬೀಡಲು ಅದನ್ನು ಬೇಯಿಸಿಕೊಡಬೇಕೆಂದು ವಿನಂತಿಸಿದರು.
ಅದರಂತೆ ಅನುಸೂಯೆ ಅದನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಬಾಣಲೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಅದಕ್ಕೆ ಅತ್ರಿ ಮಹರ್ಷಿಗಳ ಪಾದೋದಕವನ್ನು ಹಾಕಿ ಅದು ಬೇಯುವವರೆಗೆ ಏಳುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದಂದುಕೊಂಡು ತಪದಲ್ಲಿ ನಿರತಳಾದಳು. ಅದರಂತೆ ಪವಾಡ ನಡೆದೇ ಹೋಯಿತು. ಕಬ್ಬಿಣ ಕಡಲೆ ಬೆಂದು ಪರಿಮಳ ಹೊರಸೂಸಿತು. ನಾರದ ಮಹರ್ಷಿಗಳಿಗೆ ಪರಮಾನಂದವಾಯಿತು.
ಇದನ್ನು ಸ್ವತಃ ಅನುಭವಿಸಿದ ನಾರದರು ಬ್ರಹ್ಮ ವಿಷ್ಣು ಹಾಗೂ ಮಹೇಶ್ವರನನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿ ನಡೆದ ಘಟನೆ ಹೇಳಿ ಅನುಸೂಯೆಯನ್ನು ಕೊಂಡಾಡಿದರು. ಇದರಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ಅಸೂಯೆಗೊಂಡಂತಾದ ಸರಸ್ವತಿ, ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹಾಗೂ ಪಾರ್ವತಿಯರು ತಾವೇ ಅದನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಬೇಕೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಪತಿಯಂದಿರಿಗೆ ಅನುಸೂಯೆಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿ ಕಳುಹಿಸಿದರು.
ಹೀಗೆ ಬಂದ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳು ಯುವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ವೇಷ ಧರಿಸಿ ಅನುಸೂಯೆಯನ್ನು ಅಮ್ಮಾ ಎಂದು ಕರೆದು ತಮ್ಮ ವೃತ ಸಂಪನ್ನಗೊಳಿಸಲು ಊಟ ನೀಡಬೇಕಾಗಿ ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಅನುಸೂಯೆ ಮನಃಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಅದಕ್ಕೊಪ್ಪಿದಾಗ ಆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ವೇಷದ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳು ಅದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ತಮ್ಮ ವಿಚಿತ್ರವಾದ ಷರತ್ತೊಂದನ್ನು ಅರುಹಿದರು.
ಆ ಪ್ರಕಾರ, ಅನುಸೂಯೆಯು ಬೆತ್ತಲೆಯಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ಆಹಾರ ನೀಡಬೇಕೆಂಬುದು ಅವರು ವಿಧಿಸಿದ ಷರತ್ತಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಕೇಳಿದ ಅನುಸೂಯೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಆವಾಕ್ಕಾದಳು. ಏನೂ ತೋಚದಂತಾಯಿತು. ಆದರೆ ಮಹಾತಪಸ್ವಿಣಿ ಅವಳು.
ಸ್ವಲ್ಪ ಆಲೋಚಿಸಿದಾಗ ಅವಳಿಗೆ ಆ ಮೂರೂ ಜನ ಮೊದಲು ಬಂದಾಗ ಅವಳಿಗೆ ಅಮ್ಮ ಎಂದು ಸಂಭೋದಿಸಿದ್ದು ನೆನಪಾಗಿ, ಹಾಗೆ ಆಗಲಿ ಎಂದು ಆ ಮೂರೂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿಗೆ ಆಶ್ವಾಸನೆ ನೀಡಿ ಮತ್ತೆ ಅತ್ರಿ ಮಹರ್ಷಿಗಳ ಪಾದೋದಕವನ್ನು ತಂದು ಅದನ್ನು ಆ ಮೂವರ ಮೇಲೆ ಸಿಂಪಡಿಸಿದಾಗ ಆ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳು ಹಾಲು ಕುಡಿಯುವ ಸ್ಥತಿಯುಳ್ಳ ಮಗುಗಳಾಗಿ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಹೊರಳಾಡುತ್ತಿದ್ದವು.
ಈಗ ಅನುಸೂಯೆ ಆ ಮೂರು ಮಕ್ಕಳಿಗೂ ತಾಯಿಯ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದ್ದಳು. ಇನ್ನೆಂತಹ ನಾಚಿಕೆ ಅಲ್ಲವೆ, ತಾಯ್ತನದ ಮಮತೆಯಲ್ಲಿ ಅನುಸೂಯೆ ಆ ಮೂವರಿಗೂ ಹಾಲುಣಿಸಿ ಪೋಷಿಸತೊಡಗಿದಳು. ಹೀಗೆ ಕೆಲ ದಿನಗಳು ಕಳೆದವು. ಇತ್ತ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಯರ ಪತ್ನಿಯಂದಿರಿಗೆ ಸಂಕಟ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿತ್ತು. ಅವರಿಗೆ ತಮ್ಮ ತಪ್ಪು ತಿಳಿದಿತ್ತು.
ಹಾಗಾಗಿ ಅವರೆಲ್ಲ ಅತ್ರಿ ಮತ್ತು ಅನುಸೂಯೆ ಮುಂದೆ ಪ್ರಕಟರಾಗಿ ಎಲ್ಲವನ್ನು ಹೇಳಿ ಮತ್ತೆ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಪತಿಯಂದಿರನ್ನು ತಿರುಗಿಸಿಕೊಡುವಂತೆ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದರು. ಆಗ ಅನುಸೂಯೆ ಮತ್ತೆ ತನ್ನ ಪತಿಯ ಪಾದೋದಕವನ್ನು ಸಿಂಪಡಿಸಿದಾಗ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳು ತಮ್ಮ ಮೂಲ ರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಹೀಗೆ ದೈವಿಕ ಪವಾಡ ಘಟಿಸಿಹೋಗಿತ್ತು.
ಅತ್ರಿ ಮಹರ್ಷಿ ಹಾಗೂ ಅನುಸೂಯೆ ಇಬ್ಬರೂ ಸಂತಸಗೊಂಡಿದ್ದರು. ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳು ಅವರನ್ನು ಮೆಚ್ಚುತ್ತ ಇಬ್ಬರಿಗೂ ಬೇಕಾದ ವರದಾನ ಕೇಳು ಎಂದಾಗ ಇಬ್ಬರೂ ಈ ಮೂವರೆ ತಮ್ಮ ಪುತ್ರರಾಗಿ ಜನಿಸಬೇಕೆಂಬ ಕೋರಿಕೆ ಇಟ್ಟರು. ಅದನ್ನು ತಥಾಸ್ತು ಎಂದ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳು ಮುಂದೊಮ್ಮೆ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ರಿ ಮಹರ್ಷಿಗಳು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳ ಅಂಶವಿರುವ ದತ್ತಾತ್ರೇಯನನ್ನು ಪಡೆಯುವುದಾಗಿ ವರ ನೀಡಿದರು.