ಜಿಯೋಪಾಲಿಟಿಕ್ಸ್ ರಾಜಕೀಯ ರಣತಂತ್ರಗಳಿಂದಾಗಿ ಈಗ ಜಗತ್ತು ಸಾಕಷ್ಟು ಬದಲಾಗಿದೆ. ಎಂಬತ್ತು, ತೊಂಭತ್ತು ಹಾಗೂ ಎರಡು ಸಾವಿರದ ಉತ್ತರಾರ್ಧಗಳಲ್ಲಿ ಜಗತ್ತು ಒಂದು ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಸಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
ಅಂದರೆ ದೇಶಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಏನಾದರೂ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಏರ್ಪಟ್ಟಾಗ ಅಥವಾ ಚಿಕ್ಕ ಪುಟ್ಟ ವಿವಾದಗಳು ಕಂಡುಬಂದಾಗ ಅವುಗಳು ಪ್ರತಿಕ್ರಯಿಸುವ ರೀತಿಗಳು ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರೀಕ್ಷಿತವಾಗಿರುತ್ತಿದ್ದವು.
ಇಂದಿನ ಮಧ್ಯ ವಯಸ್ಕ ಜನರು ದೇಶಗಳ ಇಂತಹ ನಡವಳಿಕೆಗಳನ್ನು ನೋಡುತ್ತಲೇ ಬೆಳೆದಿದ್ದು ಆದರೆ ಇದೀಗ ಉಂಟಾಗುತ್ತಿರುವ ಜಿಯೋಪಾಲಿಟಿಕ್ಸ್ ವೈಪರಿತ್ಯಗಳು ಅವರಿಗೆ ಕ್ಷಿಪ್ರವಾಗಿರುವುದಲ್ಲದೆ ಅಸಹಜ ಎಂಬಂತೆ ಕಂಡುಬಂದರೂ ಅಚ್ಚರಿ ಇಲ್ಲ.
ಅಲ್ಲದೆ, ಹಿಂದೊಮ್ಮೆ ಸದಾ ಶಾಂತವಾಗಿಯೇ ಇರುತ್ತಿದ್ದ ಅಥವಾ ಒತ್ತಡದ ಸಂದರ್ಭಗಳು ಎದುರಾದಾಗ ಅಲ್ಪ ಸ್ವಲ್ಪ ಆದರೆ ಅಷ್ಟೊಂದು ಗಂಭೀರವಲ್ಲದ ಧ್ವನಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಭಾರತ ಇದೀಗ ಅಚ್ಚರಿ ಪಡುವಂತೆ ಬದಲಾಗಿದೆ.
ನೇರ, ದಿಟ್ಟ ಎನ್ನುವಂತೆ ಭಾರತ ಈಗ ಸುಮ್ಮನೆ ಕೂರುವ ದೇಶವಾಗಿ ಕುಳಿತಿಲ್ಲ. ತನ್ನ ಹಾಗೂ ತನ್ನ ನಿವಾಸಿಗಳ ಸ್ವಹಿತಾಸಕ್ತಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ಕಳೆದ ಕೆಲ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಜಿಯೋಪಾಲಿಟಿಕ್ಸ್ ಬಗ್ಗೆ ಅಲ್ಪವಾದರೂ ಜ್ಞಾನ ಹೊಂದಿರುವ ಶ್ರೀಸಾಮಾನ್ಯನಿಗೂ ಗೊತ್ತಾಗುವಂತೆ ತನ್ನ ನಡವಳಿಕೆ ಹಾಗೂ ನಿಲುವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಿದೆ ಇಂದಿನ ಭಾರತ.
ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣಗಳು ಹಲವಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಆ ಕಾರಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸದೆ ಆದರೆ ಸದ್ಯ ಬದಲಾಗಿರುವ ಭಾರತದ ನಿಲುವುಗಳು ಹೇಗೆ ವಿಶ್ವಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸದ್ದು ಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದೇ ನಮ್ಮ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಜಾಗತಿಕ ರಂಗದಲ್ಲಿ ಹೆಮ್ಮೆ ಪಡುವಂತಹ ಸಂದರ್ಭವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿರುವುದು ಉತ್ತಮ ವಿಚಾರ.
ಮೊದ ಮೊದಲು ಭಾರತ ಎಂದರೆ ಕೇಳುವವರು ಯಾರೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಅಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಬಹುತೇಕ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಭಾರತವನ್ನು ಬಡರಾಷ್ಟ್ರ, ಅಲ್ಲಿ ಬರೀ ಮಲಿನತೆ ಇದೆ, ರಸ್ತೆಗಳು ಸರಿಯಾಗಿಲ್ಲ, ಜಾತಿ ಸಮಸ್ಯೆ, ಗಲಭೆ, ದೊಂಬಿಗಳು, ಹಾವಾಡಿಗರ ದೇಶ ಎಂಬಂತೆಲ್ಲ ಬಿಂಬಿಸಿದ್ದಿದೆ.
ಆದರೆ ಕಳೆದ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಇದೊಂದು ಅದ್ಭುತ ಪ್ರಗತಿ ಎಂದೇ ಹೇಳಬಹುದು. ನಾವಿಲ್ಲಿ ದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ರಾಜಕೀಯ ಆಯಾಮವನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತಗೆದುಕೊಳ್ಳದೆ ಜಾಗತಿಕ ಮಂಚದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ರಾಷ್ಟ್ರ ಭಾರತ ಹೇಗೆಲ್ಲ ತನ್ನ ನಿಲುವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸೋಣ.
ಮೊದಲ ಬೆಳವಣಿಗೆ
ಇತ್ತೀಚಿಗಷ್ಟೇ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಎಂಭತ್ತನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ನಿಮಿತ್ತ ನಡೆದ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದ ಕೇಂದ್ರ ವಿದೇಶ ಸಚಿವರಾದ ಎಸ್. ಜೈಶಂಕರ್ ಅವರು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ಹರಿಹಾಯ್ದರು. ಆತಂಕವಾದದ ವಿರುದ್ಧ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ್ದ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳುವ ಬದಲು ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಕೇವಲ ಮಾತನಾಡುವ ಮೂಲಕ “ಮಾತಿನ ಸೇವೆ” ಯಷ್ಟೇ ಯುಎನ್ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಖಾರವಾಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಯಿಸಿದರು.
ತಮ್ಮ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ ಅವರು ಇಂದು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ಸುಪಾಲನೆ ನೆಲೆಸುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಹೊಂದಿರುವ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ಏನೂ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ, ಆದ ಕಾರಣ ಇಂದಿಗೂ ನಾವು ಹಲವು ಯುದ್ಧಗಳನ್ನು ನೋಡಬೇಕಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ವಿಷಾದ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. ಕಳೆದ ಕೆಲ ಸಮಯದಿಂದ ಅವಲೋಕಿಸುವುದಾದರೆ ನಮ್ಮ ವಿದೇಶಿ ಸಚಿವರು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಾಗಲೆಲ್ಲ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕೈತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.
ಈಗಾಗಲೇ ಅವರು ಯುಎನ್ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಭಾರತದ ಪರವಾಗಿ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ನೀತಿ ನಿರೂಪಣೆಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದೆ ಎಂದು ದೃಢವಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಭಾರತ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಕಾಯಂ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಪಡೆಯಲು ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯಿಂದಲೂ ಅರ್ಹವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಾರಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಅನೇಕ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಂದಲೂ ಈ ಕುರಿತಂತೆ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬೆಂಬಲ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಈ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಯಾವಾಗ ಸಿಗಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಕಾದು ನೋಡಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಎರಡನೇಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ
ಎರಡನೆಯದಾಗಿ ಭಾರತ ಹಾಗೂ ಅಮೆರಿಕದ ಮಧ್ಯೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಮತ್ತೊಂದು ಮಹತ್ತರ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ ಹಾಗೂ ಕಾಮರ್ಸ್ ಸಚಿವರಾದ ಪಿಯುಷ್ ಗೋಯಲ್ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಕೆಲಸದ ನಿಮಿತ್ತ ಜರ್ಮನಿ ದೇಶಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.
ಜರ್ಮನಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಗೋಯಲ್ ಅವರು ಕೇಲ ನೇರ ಹಾಗೂ ದಿಟ್ಟ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಇತರೆ ದೇಶಗಳ ಗಮನಸೆಳೆದಿದ್ದಾರೆ. ಬೇರೆ ದೇಶಗಳ ಥಿಂಕ್ ಟ್ಯಾಂಕ್ ಸದಸ್ಯರು ಗೋಯಲ್ ಅವರ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಮುಕ್ತ ಕಂಠದಿಂದ ಶ್ಲಾಘಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಈಗಾಗಲೇ ಭಾರತದೊಂದಿಗೆ ಅಮೆರಿಕ ಹಾಗೂ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಯುನಿಯನ್ ಗಳ ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಮಾತುಕತೆಗಳು ಇನ್ನೂ ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಯಿಸಿರುವ ಗೋಯಲ್ ಅವರು ಭಾರತ ಎಂದಿಗೂ ತರಾತುರಿಯಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳದು, ಯಾರೂ ನಮ್ಮ ತಲೆಗೆ ಬಂದೂಕನ್ನಿಟ್ಟು ನಮ್ಮಿಂದ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದ ಎಂಬುದು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಪ್ರಯೋಜನ ಹೊಂದಿರುವ ಹಾಗೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳಿಗೂ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿಯಾಗಿರುವಂತಹ ಒಪ್ಪಂದವಾಗಿರಬೇಕು. ಇಂತಹ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಕೇವಲ ಸಾಮಾನು ಸರಂಜಾಜಾಮು, ಟಾರಿಫ್ ಗಳಂತಹ ಅಂಶಗಳನ್ನೆ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅದು ಪರಸ್ಪರ ವಿಶ್ವಾಸ, ಸಂಬಂಧ ಹಾಗೂ ನಂಬಿಕೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವಂಥದ್ದು. ಅದರಿಂದ ಕೇವಲ ಎರಡು ದೇಶಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಪರಸ್ಪರ ದೇಶ ನಿವಾಸಿಗಳ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನೂ ಗಳಿಸುವಂಥದ್ದಾಗಿರಬೇಕು ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಮುಂದುವರೆಸುತ್ತ ಅವರು, ಅಮೆರಿಕ ಈಗಾಗಲೇ ಬ್ರಿಟನ್‍ಗೆ ಟಾರಿಫ್ ಕಡಿತ/ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿದೆ, ಅಲ್ಲದೆ ಜರ್ಮನಿಯೂ ಸಹ ಅಮೆರಿಕದೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ್ದು ರಷ್ಯಾದ ರಾಸ್ನೆಫ್ಟ್ (ತೈಲ ಕಂಪನಿ) ಜೊತೆಗೆ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಬೇಕೆಂದು ಕೇಳಿದೆ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ಭಾರತ ಒಂದಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಈ ಟಾರಿಫ್ ಏಕೆ, ನಮ್ಮನ್ನಷ್ಟೇ ಏಕೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಂಡೇ ಗೋಯಲ್ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ನೀವು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಇಯು, ಕಿನ್ಯಾ ಅಥವಾ ಈ ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಬೇಕು ಎಂಬ ಆದೇಶ ನೀಡುವಂತಿದ್ದರೆ ಭಾರತ ಎಂದಿಗೂ ಸಹ ಅದನ್ನು ಪಾಲಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಯಾರೂ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹೀಗೆ ಮಾಡಿ, ಹಾಗೆ ಮಾಡದಿರಿ ಎನ್ನಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂಬುದಾಗಿ ಗೋಯಲ್ ಕಡ್ಡಿ ಮುರಿದಂತೆ ಹೇಳಿದ್ದು ವಿಶೇಷ.
ಭಾರತ ಜಾಗತಿಕ ರಂಗದಲ್ಲಿ ತಾನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ನಿಲುವುಗಳು ಹಾಗೂ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ರೀತಿಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಹಲವಾರು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಚಿಂತಕರ ಚಾವಡಿಗಳು ಪ್ರಶಂಸೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಿವೆ. ಹಲವು ವಿದೇಶಿ ಪರಿಣಿತರು ಭಾರತವು ಅಮೆರಿಕದ ಮುಂದೆ ಇಯು ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರೆ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಹೇಗೆ ಶರಣಾಗತವಾದವೋ ಆ ರೀತಿ ಭಾರತ ಮಾಡಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಕೊಂಡಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಮೂರನೇಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ
ಅಮೆರಿಕದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾದಂತೆ ತೋರುತ್ತಿರುವ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಯುನಿಯನ್ (ಇಯು) ಇದೀಗ ಅಮೆರಿಕದ ಹೆಜ್ಜೆಯಲ್ಲೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವಂತೆ ತೋರುತ್ತಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಇತ್ತೀಚಿಗಷ್ಟೇ ಇಯು ಭಾರತದ ಮೂರು ಕಂಪನಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಅವು ರಷ್ಯಾದ ಸೈನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಲಿಂಕ್ ಹೊಂದಿವೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿ ಸ್ಯಾಂಕ್ಷನ್ ಹಾಕಿದೆ.
ಇಯು ಆರೋಪದ ಪ್ರಕಾರ ಭಾರತದ ಈ ಕಂಪನಿಗಳು ರಷ್ಯಾಗೆ ತನ್ನ ಯುದ್ಧ ಮುಂದುವರೆಸಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತಹ ಕೆಲ ಪರಿಕರಗಳನ್ನು ಸರಬರಾಜು ಮಾಡಿವೆ ಎಂಬುದಾಗಿದೆ. ಇಯು ಈ ಸ್ಯಾಂಕ್ಷನ್ ಗಳನ್ನು ಕೇವಲ ಭಾರತ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್ ನ ಎರಡು ಕಂಪನಿಗಳು ಹಾಗೂ ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಚಿನಾದ ಹನ್ನೆರಡು ಕಂಪನಿಗಳ ಮೇಲೆ ಹಾಕಿದೆ.
ನಾಲ್ಕನೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ
ಈಗಾಗಲೇ ಭಾರತ ಸಿಂಧು ಜಲಸಂಧಿಯನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿಟ್ಟಿರುವುದು ಗೊತ್ತೆ ಇದೆ. ಈಗ ಭಾರತ ಮೊದಲಿನಂತೆ ನೀರು ಬಿಡುವ ಪ್ರಮಾಣ ಹಾಗೂ ಸಮಯಗಳನ್ನು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಹೇಳುತ್ತಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಚಡಪಡಿಸುತ್ತಿದೆ, ನೀರಿಲ್ಲದೆ ಬಳಲುವಂತಾಗಿದೆ. ಮುಂದೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಇದು ಗಂಭೀರ ಪರಿಣಾಮ ಎದುರಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿದರೂ ಅಚ್ಚರಿ ಪಡಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ.
ಈಗಾಗಲೇ ಒಂದು ಕಡೆಯಿಂದ ನೀರಿನ ಸಮಸ್ಯೆ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಈಗ ತನ್ನ ಪಶ್ಚಿಮದಿಂದಲೂ ನೀರಿನ ಸಮಸ್ಯೆ ಎದುರಿಸಬಹುದಾದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಬಂದೊದಗಿದೆ. ಹೌದು, ಭಾರತದಂತೆಯೇ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನವೂ ಕೂಡ ತನ್ಮೂಲಕ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಹರಿಯುವ ಕುನಾರ್ ನದಿಗೆ ಅಡ್ಡಲಾಗಿ ಅಣೆಕಟ್ಟನ್ನು ನೀರ್ಮಿಸುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿದೆ.
ಅಪ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ ಕುನಾರ್ ನದಿಯು ಇನ್ನೆರಡಿ ಅಲ್ಲಿನ ಉಪನದಿಗಳನ್ನು ಸೇರಿಕೊಂಡು ಕಾಬೂಲ್ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ನಂತರ ಅಲ್ಲಿಂದ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಖೈಬರ್ ಪಕ್ತ್ವುನ್ ಖಾದ ಚಿತ್ರಾಲ್ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಕೊನೆಗೆ ಸಿಂಧು ನದಿಯನ್ನು ಸೇರುತ್ತದೆ.
ಆದರೆ, ಈಗ ಅಪ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ತನ್ನಲ್ಲಿ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಕುನಾರ್ ನದಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಡ್ಯಾಮ್ ನಿರ್ಮಿಸಿ ಅದನ್ನು ತನಗಾಗಿ ಬಳಸುವ ಯೋಜನೆಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದ್ದು ಇದರಿಂದ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಡಬಲ್ ನೀರಿನ ಹೊಡೆತ ಬೀಳುವುದು ಪಕ್ಕಾ ಆದಂತಾಗಿದೆ.